Spółka z założenia jest przedsiębiorstwem, które pozwala prowadzić działalność gospodarczą co najmniej dwóm podmiotom. Spółka z o.o. jest pod tym względem wyjątkowa, gdyż może ją założyć jedna osoba.
Dowiedz się kto może zostać wspólnikiem w spółce z o.o. i jak wygląda podział udziałów w przedsiębiorstwie. Polskie prawo jest pod tym względem dość liberalne, jednak istnieje kilka wyjątków.
Do powstania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością potrzebne są kapitał zakładowy, rejestracja przedsiębiorstwa w KRS, siedziba oraz wspólnicy. Do założenia spółki z o.o. potrzebny jest co najmniej jeden wspólnik. Jego obowiązkiem określonym w umowie spółki jest wniesienie wkładu na pokrycie kapitału zakładowego. W zamian wspólnik obejmuje udziały spółki i zazwyczaj stanowi część zarządu.
Ważną cechą wspólnika w spółce z o.o. jest jego odpowiedzialność względem firmy. Otóż w przeciwieństwie do np. jednoosobowej działalności gospodarczej, wspólnicy w spółce z o.o. odpowiadają za ewentualne zobowiązania finansowe spółki wyłącznie wkładem na rzecz przedsiębiorstwa, a nie całym swoim majątkiem. Tylko w nielicznych sytuacjach postępowanie egzekucyjne prowadzone wobec spółki z o.o. może sięgnąć majątku osobistego wspólników.
Jak już zostało wspomniane, w tej kwestii przepisy prawa handlowego są dość liberalne i dopuszczają do założenia spółki z o.o. przez większość osób oraz obcokrajowców. Wspólnikiem takiego podmiotu mogą być:
W myśl przepisów, wspólnikiem w spółce z o.o. jest każdy udziałowiec, nawet jeżeli posiada tylko jeden udział. W ten sposób zyskuje się m.in. prawo głosu w sprawach przedsiębiorstwa. Każdy wspólnik partycypuje również w wypłacie dywidend.
Wyłączone z możliwości działania w spółkach są osoby, które zostały ukarane przez ostatnie 5 lat za przestępstwa opisane w rozdziale XXXIII-XXXVII Kodeksu karnego, a także w artykułach 585, 587, 590, 591 Kodeksu spółek handlowych. Chodzi tu przede wszystkim o przestępstwa związane z fałszerstwem oraz szeregiem przestępstw finansowych. Niektóre osoby posiadają również zakaz zajmowania określonego stanowiska lub prowadzenia działalności gospodarczej, co również wyklucza je z możliwości prowadzenia omawianej formy działalności gospodarczej.
Co do zasady w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością wspólnicy są w pewnym sensie
“zabezpieczeni”, gdyż nie odpowiadają za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem. Z racji faktu, że spółka z o.o. posiada osobowość prawną oraz własny majątek, ewentualna egzekucja należności odbywa się na majątku spółki. W związku z tym, wspólnik odpowiada za zobowiązania finansowe firmy jedynie do kwoty własnego wkładu (art. 151 § 4 k.s.h.). W praktyce oznacza to np., że jeśli dwóch wspólników wpłaciło po 2500 zł i w ten sposób zebrało minimalny kapitał początkowy 5000 zł na założenie spółki z o.o., to każdy z nich może ponieść straty wyłącznie do wspomnianej kwoty 2500 zł.
Niemniej, jeśli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, za jej zobowiązania odpowiadają solidarnie członkowie zarządu. Członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody. Okoliczności zwalniające od odpowiedzialności powinny zostać wskazane przez członków zarządu.
Chociaż lista osób oraz podmiotów, które mogą założyć spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością jest długa, istnieją również wyłączenia. Takim wyjątkiem jest np. spółka cywilna. Sam podmiot nie może być wspólnikiem spółki z o.o., niemniej wspólnicy spółki cywilnej mogą pełnić analogiczną rolę w spółce z o.o.
Zgodnie z literą prawa, wspólnikiem w spółce z o.o. może zostać podmiot, który posiada osobowość prawną. Do takich instytucji należą m.in. fundacje. Na tych samych zasadach, spółkę z o.o. mogą założyć szkoła wyższa, spółdzielnia czy jednostka samorządu terytorialnego.
W przypadku stowarzyszeń, odpowiedź na pytanie o możliwość partycypacji w spółce z o.o. nie jest tak łatwe, ponieważ w Polsce funkcjonują dwa rodzaje stowarzyszeń. Pierwsze to tzw. stowarzyszenia zwykłe, które posiadają ułomną osobowość prawną. Drugie to stowarzyszenia rejestrowe, posiadające osobowość prawną. W przypadku stowarzyszeń rejestrowych nie ma żadnych przeszkód, aby stały się wspólnikiem w spółce z o.o. W przypadku stowarzyszenia zwykłego nie ma zakazu nabywania przez ten podmiot udziałów w spółkach, wobec czego możliwe jest, aby tego typu stowarzyszenie było wspólnikiem w sp. z o.o.
Aby odpowiedzieć na to pytanie należy ponownie odwołać się do przepisów Kodeksu spółek handlowych. Znaleźć tam można zapis o tym, że wspólnikiem w spółce z o.o. może zostać każda osoba prawna. Tymczasem inna spółka z o.o. naturalnie posiada osobowość prawną, zatem nie ma przeszkód, aby jedna spółka z o.o. została wspólnikiem w innym tego typu przedsiębiorstwie. Istnieje tylko jeden wyjątek. Wykluczone są tutaj jednoosobowe spółki z o.o.
Z racji dość ogólnych wytycznych względem tego, kto może zostać wspólnikiem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, ta forma prowadzenia działalności gospodarczej bywa często wybierana przez obcokrajowców. Pozwala im to bez większych formalności zaistnieć na polskim rynku, na którym funkcjonują jako osoby fizyczne.
Tę kwestię rozstrzygnął Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 22 maja 1996 r. III CZP 49/96. Znajduje się tam następujące uzasadnienie:
Z art. 184 k.h. wynika wprost, że udział lub udziały w spółce z o.o. mogą być przedmiotem „współwłasności”. Słusznie w doktrynie zwrócono uwagę, że w razie przysługiwania niepodzielnie kilku osobom prawa do udziału w spółce z o.o., nie przysługuje im „własność” tej samej rzeczy. Ściśle rzecz biorąc, należy w tym wypadku mówić o „wspólności udziałów”, jako o wspólności określonego prawa. Tak stanowi art. 493 pkt 2 k.h. dotyczący przekształcenia spółki akcyjnej w spółkę z o.o.
Wprawdzie art. 184 k.h. znajduje się bezpośrednio po art. 183 k.h. dotyczącym dziedziczenia udziału w spółce z o.o. przez spadkobierców wspólnika, ale nie oznacza to, że tylko wówczas może powstać wspólność udziału. Inny przypadek powstania wspólności udziałów przewiduje wspomniany już art. 493 pkt 2 k.h. Wspólność udziałów w spółce z o.o. może też powstać w innych sytuacjach, nie wykluczając wspólnego objęcia udziałów powstałych w wyniku podwyższenia kapitału zakładowego przez dotychczasowych lub nowych wspólników.
Współwłasność w spółkach z o.o. traktowana jest zazwyczaj jako sytuacja tymczasowa. W wielu przypadkach zniesienie tej zasady byłoby dla spółki zdrowym i korzystnym rozwiązaniem. W związku z tym, zgodnie z art. 210 Kodeksu cywilnego każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Prawo to najczęściej bywa realizowane na drodze porozumienia między współwłaścicielami w formie aktu notarialnego. Mniej polubownym sposobem jest wejście na drogę sądową.
Księga udziałów do dokument, który obecny jest w każdej spółce z o.o. Zgodnie z art. 188 § 1 Kodeksu spółek handlowych zarząd spółki jest obowiązany prowadzić księgę udziałów, do której należy wpisywać nazwisko i imię albo firmę i siedzibę każdego wspólnika, adres, liczbę i wartość nominalną jego udziałów.
Dane kontaktowe
nr tel.: +48 786 871 019
mail. sekretariat@pietkunkancelaria.pl
poniedziałek – piątek: 8:00 – 16:00
Dziękujemy za odwiedzenie naszej strony, jeśli jesteście Państwo zainteresowani naszymi usługami księgowymi, kadrowo-płacowymi lub prawnymi i współpracą z nami, zachęcamy do wysłania nam zapytania przez poniższy formularz.