Prawo służebności

Prawo służebności - najważniejsze informacje

Można wyróżnić szereg powodów, dla których nieruchomości bądź grunty obciąża się służebnością. W generalnym znaczeniu mowa wtedy o ograniczeniu prawa własności nieruchomości. Prawo służebności zakłada różne jej przejawy i rodzaje, dlatego zanim służebność zostanie ustanowiona, warto poznać najważniejsze założenie przepisów. Wystąpienie służebności to nierzadko skomplikowany proces, dlatego warto w tym zakresie skonsultować się ze specjalistami z zakresu prawa nieruchomości. Zapraszamy do współpracy z Pietkun Kancelarią Rachunkową przy ustanawianiu służebności.

Rodzaje służebności

Prawo służebności opiera się na przepisach zawartych w Kodeksie cywilnym. Zgodnie z wykładnią prawa, możemy mówić o trzech rodzajach służebności:

  • służebność gruntowa,
  • służebność osobista,
  • służebność przesyłu.

Najbardziej powszechnym przejawem prawa służebności jest służebność gruntowa, którą reguluje art. 285 Kodeksu cywilnego. W myśl przepisów mowa tu o służebności jednej nieruchomości (obciążonej) na rzecz właściciela drugiej (nieruchomość władnąca). 

Służebność gruntowa przejawia się zazwyczaj w takich aspektach jak:

  • możliwość korzystania przez właściciela nieruchomości władnącej z nieruchomości obciążonej w oznaczonym zakresie,
  • ograniczenie możliwości niektórych działań właściciela nieruchomości obciążonej,
  • ograniczenie uprawnień właściciela nieruchomości obciążonej, które przysługują mu względem nieruchomości władnącej z tytułu przepisów.

W zasadach służebności gruntowej zawiera się również prawo przechodu, nazywane również służebnością przejazdu. Może to dotyczyć takich kwestii jak czerpanie wody, przeprowadzenie wodociągu, itp. Popularną formą służebności gruntowej jest także służebność drogi koniecznej. Mowa tu o sytuacjach, w których nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich. Zgodnie z art. 145 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego droga konieczna może zostać poprowadzona przez czyjeś grunty, jednocześnie jak najmniej je obciążając.

Jak ustanowić służebność?

Służebność może zostać zawarta na kilka sposobów. Należą do nich:

  • pisemna umowa, 
  • orzeczenie na drodze postępowania sądowego,
  • decyzja administracyjna władz samorządowych,
  • zasiedzenie.

Najbardziej powszechną formą ustanowienia służebności jest sporządzenie pisemnej umowy. Jest to zarazem najprostszy sposób na uregulowanie takich kwestii między właścicielami nieruchomości, gruntów lub osobami fizycznymi. Niemniej ze względu na art. 245 § 2 Kodeksu cywilnego przynajmniej oświadczenie właściciela nieruchomości władnącej musi przybrać formę aktu notarialnego. W przypadku drugiej strony forma oświadczenia jest dowolna. Warto dodać, że do powstania służebności nie jest wymagany wpis do ksiąg wieczystych. Mimo tego warto to zrobić, ponieważ prawo służebności nabywa w ten sposób dodatkową ochronę w postaci rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych.

Co powinno znaleźć się w umowie służebności?

Podstawowy wymóg umowy służebności to określenie w niej nieruchomości władnącej oraz obciążonej. Ważny jest również zakres uprawnień, jaki przysługuje właścicielowi nieruchomości władnącej. Kolejnym istotnym elementem jest określenie w umowie, czy służebność została ustanowiona odpłatnie czy nieodpłatnie. Wszystkie te czynniki sprawiają, że częstym wyborem stron, w których interesie jest ustanowienie służebności jest postępowanie sądowe. 

Niemniej wiąże się to z dodatkowymi kosztami i dłuższym okresem oczekiwania na wdrożenie postanowienia sądu w życie. Dlatego w kwestiach związanych z prawem służebności, zachęcamy do skorzystania z usług naszej Kancelarii. Posiadamy niezbędne doświadczenie z zakresu prawa nieruchomości, dzięki którym tworzymy wysokiej jakości umowy oraz pozostałe akty.

BIURO W POZNANIU

ul. Władysława Węgorka 20 lok. 05 60-318 Poznań

TELEFON

GODZINY PRACY

poniedziałek - piątek: 8:00 - 16:00