Rozpoczęcie prowadzenia własnej działalności gospodarczej to okres wielu wyzwań, również finansowych. Comiesięczne odprowadzanie składek do ZUS, zwłaszcza u początku drogi z własną firmą, może zniechęcić przedsiębiorcę. By tak się nie stało, dla osób, które dopiero zakładają swój biznes, są przewidziane ulgi w ZUS, z których można skorzystać po spełnieniu określonych kryteriów.
- Działalność nierejestrowa
W art. 5 ustawy – Prawo przedsiębiorców przewidziano możliwość prowadzenia działalności gospodarczej bez jej formalnej rejestracji. Można zatem, jeśli chcemy spróbować naszych sił w roli przedsiębiorcy, prowadzić działalność nieewidencjonowaną.
O czym warto wiedzieć:
- Uzyskiwane przychody nie mogą przekroczyć w żadnym miesiącu prowadzenia działalności 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia (w 2019 r. jest to 1.125 zł, tj. 50% z kwoty 2.250).
- Nie trzeba rejestrować działalności w CEIDG.
- Nie ma obowiązku zgłoszenia się jako przedsiębiorca do jakichkolwiek ubezpieczeń w ZUS.
- Aby korzystać ze świadczeń opieki zdrowotnej, które gwarantuje NFZ, należy posiadać inny tytuł do ubezpieczeń (np. jako pracownik, zleceniobiorca) lub być zgłoszonym do ubezpieczenia jako członek rodziny osoby ubezpieczonej.
- Ulga na start
To udogodnienie przeznaczone jest dla osób fizycznych, które:
- prowadzą działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG po raz pierwszy lub po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia,
- nie wykonują działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.
W przypadku tej ulgi warto wiedzieć, że:
- przez 6 miesięcy kalendarzowych od początku prowadzenia działalności gospodarczej przedsiębiorca zgłasza się wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego, opłacając za siebie składkę zdrowotną,
- nie ma znaczenia przychód osiągany w wyniku prowadzenia firmy,
- przedsiębiorca ma obowiązek zgłosić się do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego i opłacać za siebie składkę na to ubezpieczenie oraz na zatrudnione przez siebie osoby (np. pracowników, zleceniobiorców),
- wykonywanie zlecenia (nie w ramach prowadzonej działalności) stanowi dla zleceniobiorcy jedyny tytuł do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego i zleceniodawca powinien potrącać składki na te ubezpieczenia z wynagrodzenia uzyskiwanego ze zlecenia,
- po rezygnacji z korzystania z ulgi i zgłoszeniu się przedsiębiorcy do ubezpieczeń społecznych nie można wrócić do tej preferencji.
- Preferencyjna podstawa wymiaru
Po okresie ochronnym przedsiębiorcy, kiedy to przez 6 miesięcy korzystać mógł z ulgi na start, przychodzi czas na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne (tj. emerytalne, rentowe i wypadkowe). Dobrowolne jest tylko przystąpienie do ubezpieczenia chorobowego.
Prawodawca przewiduje jednak kolejną ulgę, tj. preferencyjną podstawę składek społecznych, która zakłada, że przedsiębiorca opłaca za siebie składki na ubezpieczenia społeczne od obniżonej podstawy wymiaru. Wynosi ona 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia (w 2019 r. – 675 zł, a w 2020 r. będzie to kwota 780 zł).
Warunki niezbędne do skorzystania tej preferencji przez przedsiębiorcę z art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych:
- nie prowadzi lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania obecnej działalności nie prowadził innej pozarolniczej działalności,
- nie wykonuje na rzecz byłego pracodawcy takich samych czynności wchodzących w zakres obecnie wykonywanej działalności gospodarczej, jakie przed dniem jej rozpoczęcia wykonywał w ramach stosunku pracy (lub spółdzielczego stosunku pracy) w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym.
Co jeszcze warto wiedzieć:
- Jeśli warunki, o których wyżej mowa nie zostałyby spełnione, to składki na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorca musiałby opłacać od zadeklarowanej podstawy, nie niższej jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego (w 2019 r. – 2.859 zł).
- Przedsiębiorca ma prawo do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru wynoszącej 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia przez okres 24 pełnych miesięcy kalendarzowych.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 6.03.2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r. poz. 1292)
Ustawa z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 300 ze zm.)
