W Polsce od 2011 roku podstawowa stawka VAT wynosi 23% – ale istnieją również inne stawki podatkowe VAT — obniżone. Podobnie jak w każdym innym kraju, Polska ma również obniżony podatek VAT na niektóre produkty lub usługi. Pierwszy podatek VAT został wprowadzony we Francji w 1954 r. Stawki i podatek VAT w Polsce obowiązują od 1993 r.

Czym jest podatek VAT — co to jest i kiedy jest pobierany?

Podatek VAT jest pobierany za każdym razem, gdy dodajemy wartość do produktu lub usługi. Stąd jego nazwa: podatek od wartości dodanej. Dotyczy on osób, które sprzedają swoje produkty i usługi, jaki i konsumentów. Wartość podatku VAT i jego stawki doliczane są do wartości transakcji, a jego opłacenie przerzucane jest na konsumenta w trakcie kupna. Wysokość podatku VAT w dużej mierze zależy od wartości netto i stawki VAT produktu lub usługi.

Kiedy powstaje obowiązek zapłaty podatku VAT?

Klient płaci go w całości przy zakupie. Oto przykłady:

  1. Dostawca sprzedaje detaliście hulajnogi za 120 zł. Detalista jest winien rządowi 20 zł VAT.
  2. Sklep płaci 120 zł, ale może otrzymać zwrot 20 zł VAT od państwa. Więc jej nie zapłaci.
  3. Sklep sprzedaje klientowi hulajnogę za 220 zł. Kwota VAT to 44 zł. Klient zapłaci ją w całości kupując produkt w sklepie.
  4. Z 44 zł zapłaconych przez klienta, sklep może otrzymać zwrot 20 zł, który jest winien dostawcy. Łącznie detalista będzie winien państwu tylko 24 zł.

Kto musi płacić podatek VAT?

Rejestracja firmy jako podatnika VAT uzależniona jest od rocznych obrotów osiąganych przez firmę. Jeśli obrót nie przekracza 200 tys. zł, firma nie musi być zarejestrowana jako podatnik VAT (zwolnienie podmiotowe z VAT). Z drugiej strony, jeśli roczny obrót przekroczy tę kwotę, wówczas firma musi zarejestrować się do celów podatku VAT, a tym samym uzyskać numer rejestracyjny VAT. Procedura rejestracji może być przeprowadzona po otrzymaniu zaświadczenia o rejestracji z Krajowego Rejestru. Do wniosku rejestracyjnego należy dołączyć kilka dokumentów:

  • wyciąg z założenia firmy;
  • dowód rejestracyjny;
  • formularz wypełniany przez właściciela firmy.

Jakie są stawki podatku VAT?

Standardowa stawka VAT w Polsce to 23%. Ta stawka VAT obowiązuje wszystkie towary i usługi podlegające opodatkowaniu, które nie są wymienione w obniżonych stawkach VAT.

Obniżona stawka podatku VAT 8% dotyczy następujących produktów i usług:

  • niektóre usługi związane z rolnictwem;
  • żywność przetworzona: cukier, zupy, sosy itp.;
  • transport pasażerów;
  • farmaceutyki i sprzęt medyczny;
  • usługi budowy i dostawy domów i mieszkań sklasyfikowane jako budownictwo socjalne;
  • usługi kateringowe i restauracyjne, ale z wyłączeniem dostarczania napojów;
  • gazety i magazyny (chyba że ponad 67% treści stanowią reklamy);
  • usługi komunalne.

Jeśli chodzi o stawkę obniżoną w wysokości 5%, ma ona zastosowanie do towarów takich jak nabiał, mięso, drób i ryby.

Usługi zwolnione z podatku VAT

Wreszcie niektóre usługi są zwolnione z podatku VAT. Dotyczy to eksportu towarów, wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów, usług transportu międzynarodowego lub dostaw samolotów i statków morskich.

Jakie są ulgi i zwolnienia w podatku VAT? Wewnątrzwspólnotowy podatek VAT

Jeżeli przedsiębiorca zamierza dokonać transakcji wewnątrzwspólnotowych, musi poinformować naczelnika administracji skarbowej o swoim zamiarze przed dokonaniem pierwszej dostawy lub nabyciem towaru, lub innej firmy w państwie członkowskim UE. Nastąpi to poprzez wysłanie formularza zgłoszenia rejestracyjnego. W ten sposób firma zostanie zarejestrowana jako podatnik UE i potwierdzi swój status w celu sfinalizowania transakcji. Nabycie towarów będzie opodatkowane w Polsce. Jeśli towary są transportowane do innego państwa członkowskiego, należy zapłacić podatek VAT.

Zwolnienie przedmiotowe z VAT

Kogo dotyczy zwolnienie przedmiotowe z VAT? Przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność w branżach medycznych, edukacyjnych lub finansowych i świadczą na ich rzecz usługi, są zwolnieni z podatku VAT, czyli:

    • usługi medyczne
    • usługi edukacyjne
    • usługi finansowe

Więcej o zwolnieniu z podatku VAT możesz dowiedzieć się z Dz.U.2020.106 t.j.